Ćwiczenie od dr Gabora Maté na pracę z myślami i przekonaniami

Zanim zaczniesz ćwiczenie, postaraj się wzbudzić w stosunku do siebie współczucie i życzliwość. Dr Gabor Maté zaleca, by ćwiczenie to wykonywać regularnie, a zwłaszcza, gdy poczujemy, że negatywne przekonanie na nasz temat nam ciąży i nie możemy się z niego „otrząsnąć”.

Oto następujące kroki (nazwy kroków pochodzą z książki Gabora Maté, „Mit normalności”, ale pozwolę sobie dodać w nawiasach własne nazwy, by ułatwić zapamiętanie kroków):

1. 1. „Reasumpcja” („Przekonanie, a nie prawda o mnie!”)
      Nazwij ograniczające Cię przekonanie. Pamiętaj, jest to nic innego, jak mniemanie, a nie prawda na Twój temat. Przykłady: „jestem odpowiedzialna za uczucia innych ludzi”, „mało osiągnęłam jak na swój wiek”, „o mojej wartości świadczy to, na ile jestem przydatna innym”. W tym miejscu, warto zastosować uważność i zaciekawienie swoimi przekonaniami. Chodzi o to, by przyjąć postawę bezstronnego obserwatora. Skoro dana myśl mieszka w mojej głowie od lat, to nagle nie zniknie. Należy wyzbyć się pewności, że dane przekonanie jest niepodważalną prawdą na nasz temat. Jest to po prostu myśl, chociaż zapewne jest dysfunkcyjna lub bolesna.
   2. „Reatrybucja” („Skąd mi się to wzięło?”)
      Na tym etapie chodzi o to, by zidentyfikować źródło danej myśli, np. „znam tę myśl, ona pojawia się od lat, zawsze, gdy spotykam się z X” lub „ta myśl to zdanie, które zawsze powtarzał mój wujek, kiedy byłam dzieckiem”. Negatywne myśli są zazwyczaj „zaprogramowane” w naszych głowach jeszcze w dzieciństwie. Nie odpychajmy negatywnych myśli, ale przypominajmy sobie, że zostały ona ukształtowana przeważnie wtedy, kiedy nie mieliśmy wpływu na nasze życie, a tym bardziej na nasz sposób myślenia. W dorosłości mamy wpływ na swoje przekonania, np. możemy podejść do nich ze współczującą ciekawością i możemy świadomie postanowić, jak postąpimy po „przyłapaniu się” na danej myśli.
   3. „Rekoncentracja” („Celowo kieruję uwagę na coś innego”)
      Krok ten polega na „przyłapaniu” negatywnej myśli i nie pozwoleniu, by przejęła ona nad nami kontroli. Dr Maté zaleca, by przekierować w takiej sytuacji uwagę na coś innego. Może być to jakaś przyjemna aktywność, najlepiej coś miłego, twórczego lub zdrowego. Chodzi o to, by nie pogrążać się w „bagienku” nieprzyjemnych myśli, ale pokazać swojemu mózgowi, że nie musi on podążać za negatywną myślą. Innymi słowy, „że nie musi on ulegać starej historii”. W takiej sytuacji mogę na przykład iść na krótki spacer, zrobić sobie miłą kąpiel lub powspominać, co miłego mi się ostatnio przydarzyło.
   4. „Rewaluacja” („Analiza zysków i strat negatywnej myśli”)
      Na tym etapie przyglądam się kosztom, jakie ponoszę utrzymując dane przekonanie. Kosztem jest przeważnie doświadczanie trudnych uczuć, utrata energii oraz ograniczenie witalności i swobody. Warto sobie zadać pytanie o to, co wyrządza mi dana myśl. Warto zadać sobie „pięć racjonalnych pytań” (to jest uwaga ode mnie):
      
      • Czy to przekonanie jest oparte na faktach?
      • Czy to przekonanie chroni moje życie i zdrowie?
        
      • Czy to przekonanie pozwala mi osiągać bliższe i dalsze cele?
        
      • Czy to przekonanie pozwala mi rozwiązywać konflikty lub ich unikać?
        
      • Czy to przekonanie pozwala mi czuć się tak jak chciałabym się czuć?
   5. „ Re-kreacja” („Świadome wdrażanie własnych wartości”)
      Chodzi o to, by uświadomić sobie, jakie są moje osobiste wartości. Co chcę wdrażać w swoje życie, aby żyć zgodnie z tym, co podpowiada mi serce, co sprawia, że mogę spojrzeć sobie w oczy i ze współczuciem patrzeć na siebie i innych. Uświadomienie sobie swoich wartości ma pomóc zdystansować się od automatycznych myśli, z którymi się „borykamy”. Pamiętaj, że praca nad przekonaniami, które wdrukowały się w naszych głowach lata temu, potrzebują czasu. Dr Maté sugeruje by podejść do tych etapów z lekkością i pogodą ducha.

Źródło:

Maté, G. (2023). Mit normalności. Trauma, choroba i zdrowienie w toksycznej kulturze. Warszawa: Czarna Owca.